terugPeerke heeft samen met Heidi en hun twee kinderen Anniek en Rens een melkveebedrijf. Daarnaast is hij samen met Edwin Sengers voorzitter van ZLTO Rijk van Nijmegen en actief binnen Boert Bewust. Natuurinclusief boeren past heel goed in de visie van zijn bedrijf, waar balans het toverwoord is.
Als melkveehouder langs het natura 2000 gebied willen we graag ons steentje bijdragen aan een mooi stukje uiterwaarden. Peerke pacht 30 ha van Staatbosbeheer. Het is belangrijk voor de bedrijfsvoering om extensief te kunnen boeren. Peerke: ‘Door maaien en begrazing door ons robuuste jongvee en droge koeien, beheren we de uiterwaarden. Hierdoor
blijven de wandelroutes op een natuurlijk manier begaanbaar. Hier zie je de mensen wandelingen over het klompenpad maken, genietend van de natuur en van onze koeien die er grazen. Zo komt hier natuur, landbouw en burger samen, daar kan ik echt van genieten.’
Toezicht
‘Wat waardevol is, is het toezicht dat ik als boer houd op de uiterwaar- den. Wanneer ik bij mijn koeien ga kijken, sta ik ook graag de wandelaars en recreanten te woord. Zo kan ik het verhaal over mijn koeien, melk en onze samenwerking met de natuur vertellen. Ik merk dat de mensen dat leuk vinden en meer begrip krijgen voor wat wij doen.’
Jacobskruiskruid
Voorheen kon Peerke het hele jaar zijn koeien weiden waar- door het Jakobskruiskruid redelijk onder controle was. Met het nieuwe maaibeleid is het de bedoeling dat je maait, daarmee krijg je het Jakobskruiskruid weg wordt gezegd, maar dat ervaart Peerke anders. Beweiden is beter. Voor koeien is het Jakobskruiskruid funest. ‘We streven juist naar diverse soor- ten grassen en kruiden, dit draagt bij aan de gezondheid van mijn koeien.’ aldus Peerke. ‘Niet alleen blijft het gebied van de uiterwaarden open door begrazing, maar door dit beheer krijg je ook een grote diversiteit van kruiden in het perceel waar bijvoorbeeld de veldleeuwerik graag broedt. Ook zie ik veel molshopen, dat betekent dat er veel wormen zitten en dus een gezonde bodem.’
Genieten van de natuur en diversiteit
‘Niet alleen voor de mens is het hier puur genieten, maar zeker ook voor de (droogstaande) koeien. Zon, rivier, strand en de ruimte prachtig toch? En schuilen, dat kan onder de bomen en struiken. De koeien kunnen onbeperkt eten. Ik heb hier vaak het gevoel dat ik op vakantie ben, maar dan in eigen land of eigenlijk op eigen land én dan ook nog eens met mijn koeien!’ ‘Wat soms jammer is, zijn loslopende honden. De honden- baasjes hebben vaak niet in de gaten dat de honden de rust van bijvoorbeeld broedende vogels verstoord of dat ze graag achter konijnen en hazen aan jagen, dat is het instinct van de hond. Ook de uitwerpselen van honden kan tot verwerping leiden bij drachtige koeien. Wanneer je kunt uitleggen wat de gevolgen zijn, dan is daar vaak wel begrip voor.‘
Boeren en uiterwaarden
‘Wat zorgelijk is, is dat boeren hun gronden kwijt raken.’ vindt Peerke. ‘Het aandeel uiterwaarden dat door boeren in gebruik is, neemt eigenlijk alleen maar af. Eén derde van de uiterwaar- den is in agrarisch gebruik. Heel jammer, terwijl wij meester zijn in het onderhouden van grond. Boer en natuur gaat prima samen. Boeren lijken soms niet helemaal het goede imago als natuurbeheerders te hebben.’
Hoogwater
De uiterwaarden worden gebruikt als waterbuffer bij hoog- water. Dat is een goede oplossing. Goed uiterwaardenbeheer is belangrijk voor een veilige afvoer van hoogwater en voor de versterking van de natuur. Daarom is het belangrijk om maatregelen te nemen om het dichtgroeien van de uiterwaar- den te voorkomen. Een van die maatregelen is het regelmatig begrazen en maaien van grasland percelen. Dit moet in goed overleg tussen Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en de boeren worden afgestemd. Vooral aan de kant van de rivier kunnen door begrazing de struiken bijgehouden worden.
Ook is het streven om de bodem te verschralen, maar bij elke hoogwatergolf komt er veel slip op het land, zodat we de verschraling weer kwijt zijn. Dat vindt Peerke wel een lastig gegeven. In het verschralingsbeleid dient ook rekening ge- houden te worden met het bodemleven, want onder de grond heeft het misschien nog wel meer invloed dan in de gewassen.
Heggen en hagen
De heggen en hagen in het landschap hebben een hoge eco- logische waarde. Daarbij is dan een langjarig contract wel belangrijk. Zo kan het onderhouden worden door de boeren. Echter voor Rijkswaterstaat is het belangrijk dat er ruimte is voor de doorstroming van de rivier, dat betekent juist niet teveel heggen en hagen. Het is belangrijk om de belangen van een ieder op elkaar af te stemmen. Peerke: ‘Hier missen we nog wel eens de duidelijkheid. Dan denk je dat je het goed doet, maar dan staat de natuurinclusieve stap die we zetten weer haaks op een ander belang.
Laat er goed overleg zijn met Terrein Beherende Organisaties (TBO’s) over de uiterwaarden zodat het helder wordt waar we met z’n allen heen willen bewegen. Zekerheid is belangrijk!’
Rondje met raadsleden
‘Onlangs hebben we, met een aantal agrariërs uit de buurt een rondje met raadsleden gedaan. We zijn bij een pluktuin, biolo- gische fruitteler, melkveehouder en een glastuinder geweest. De diversiteit aan bedrijven is hier groot, ieder onderneemt wat bij hen past. Zo kunnen we laten zien wat wij al doen aan natuurinclusieve landbouw. Ook konden wij aangeven waar we tegenaan lopen, welke oplossingen wij zien en waar we hulp in kunnen gebruiken. Dat vond ik wel waardevol. Samen kunnen we mooie stappen zetten!’
- Voor de gronden in de uiterwaarden is het van belang om de boeren in het gebied mee te laten praten over het beheer en de vooruitgang.
- Boeren hebben al tientallen jaren ervaring met de percelen die daar liggen, gebruik die kennis.
- Door effectief beheer van de uiterwaarden krijgen we mooiere natuur voor boer, burger en bioloog en kunnen wij er bovendien mooie zuivelproducten van maken.
Dit is een verhaal uit 50 Tinten Boerengroen - De kracht van lokale netwerken.
Lees hier alle verhalen